SİYAHİ BAŞPEHLİVAN: ARAP MUSTAFA YILDIZ

 

SİYAHİ BAŞPEHLİVAN: ARAP MUSTAFA YILDIZ

            1800’lü yıllarda Osmanlı Devleti’nin en önemli liman kenti olan İzmir’de yabancı sermaye ticaretin büyük bir kısmını kontrol ediyordu. Devasa boyutlara ulaşan ticaretteki maliyeti azaltmak amacıyla Afrika’nın birçok ülkesinden siyahi köleler İzmir’e getirildi. Ancak bu köle ticareti inanılmaz boyutlara ulaşınca, 1847’de padişah fermanıyla yasaklandı ancak gizli şekillerde cumhuriyete kadar devam etti. O yıllarda Ege bölgesine yerleşmiş olan siyahiler arasından birçok önemli sporcu çıktı. Ömer Besim Atalay atletizm dalında, Vahap Özaltay futbolda, Sadri Usuoğlu ise hem futbol hem de basketbol alanında öne çıkan isimler oldular. Kökleri asırlara uzanan yağlı güreşten de bir siyahi başpehlivan geçti. Son zamanlarda bazı yayın organlarının üzerine eğildiği Egeli Afro-Türklerin bir örneğini Türk halkı yıllar önce dualı çayırlarda hayranlıkla seyretti. Bu yazıda, Arap lakaplı Mustafa Yıldız’ın kariyerine bir göz atacağız.

            Mustafa Yıldız, 1943 yılında Akhisar’ın Sazoba ilçesinde dünyaya geldi. Kendi ifadesine göre ataları Arabistan’dan göçmüştü. Güreşle ilgilenmesi gençliğinin ilk yıllarıyla birlikte başladı ve 1962 yılında ilk kez katıldığı Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde Deste Orta boyunda birinci oldu. 1967 yılında ise ilk kez başpehlivanlık kategorisinde güreş tuttu. Aynı yıl, ilk kez başpehlivan kategorisinde katıldığı Kırkpınar’da “en centilmen pehlivan” seçildi. Çetin mücadelelerle geçecek bir kariyerin ilk adımları da bu şekilde atılmış oldu.

            1970 yılı Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde Arap Mustafa, Nazmi Uzun ile güreştiği karşılaşmada üçüncü kez açık düşünce kule hakem heyeti tarafından mağlup sayıldı. Bu karara itiraz ederken oldukça centilmenlik dışı hareketler sergiledi ve hatta kuleye çıktı. Tüm bu itirazlar sonucu değiştirmedi, bununla birlikte hakem heyeti Arap Mustafa’ya ömür boyu Kırkpınar’a katılamama cezası verdi. Daha sonra cezasının kaldırılmasıyla 1972 yılında Kırkpınar’a geri dönen Mustafa Yıldız, aynı sene finalde Turgut Kılıç’ı mağlup ederek Kırkpınar başpehlivanı oldu. Kırkpınar birincisi olmayı başaran ilk ve tek siyahi başpehlivan unvanını da böylece elde etti.

            1973 yılı Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde de üçüncülüğü elde eden Yıldız, 1975 yılında Edirne Belediyesi ile pehlivanlar arasında yaşanan bir anlaşmazlık sonucu üç yıl Kırkpınar’dan men cezası aldı, ancak daha sonra bu ceza kaldırıldı ve 1976 Kırkpınar’ında finale kalıp Aydın Demir’e mağlup olarak ikinci oldu. 1978 yılı, belki de hayatındaki en kritik yıldı. Bir arkadaşıyla arasında çıkan tartışma sonucu karnından beş kez bıçaklanan Arap Mustafa, ölümle burun buruna geldi. Ancak o, ölüme karşı galip gelmeyi de bildi. Hatta birçok kişi artık güreş kariyerinin bittiğini düşünse de o güreşe geri dönmeyi başardı.

            1981 yılında Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde finale kaldı. Rakibi, Karamürsel’in ilk ebedi altın kemer sahibi pehlivanı Aydın Demir’di. İkili arasındaki güreş bir saat yirmi beş dakika sürdü ve havanın kararması nedeniyle sonraki güne ertelendi. Ertesi gün ikili tekrar güreşe başladılar. Oldukça olaylı geçen güreşin sonunda Arap Mustafa Aydın Demir’i mağlup etmeyi başardı ve kariyerinde ikinci kez Kırkpınar başpehlivanı oldu. Üç yıl önce ölümün eşiğinde olan Yıldız, birçok kişi güreşemeyeceğini veya güreşse de eskisi gibi olamayacağını düşünenlere nispet yaparcasına şampiyon oldu.

            1970 yılında Saime Hanım’la evlenen Arap Mustafa’nın üç de kızı oldu. Ayrıca kendisi gibi güreşçi olan bir de kardeşi (Mehmet) vardı. 1969 yılında çekilen Tarkan Mars Kılıcı filminde ufak bir gladyatör rolü oynadı. 1964 yapımı Topkapı filminin Kırkpınar’daki sahnelerinden birinde de güreşirken görülüyor. 2017 yılında Akhisar Belediyesi, Mustafa Yıldız’ın heykelini dikme kararı aldı. Çeşitli halkların yıllardır bir arada yaşadığı coğrafyamızda siyahi bir sporcunun heykelinin dikilmesi bu birlikteliği pekiştirecek önemli bir adım olacaktır.