WELLNESS ve SAĞLIK




WELLNESS ve SAĞLIK

                Günümüzde sağlıklı yaşam ve sağlıklı beden anlayışına farklı bir boyut kazandıran Wellness (Well-being) kavramı, özellikle fitness (fiziksel uygunluk) kavramı ile birlikte anılmaktadır.

Türkçe’de kısaca “esenlik (well-being)” anlamına gelen “wellness” terimi ilk olarak, doktor Halbert L. Dunn tarafından, 1961 yılında yayınlanan “Yüksek Seviye Wellness” adlı küçük bir kitapçıkta kullanılmıştır. Dr. Dunn wellness’ı fiziksel ve psikolojik esenliği geliştirmeyi sürdürme çabası için bir yaşam süreci olarak görmüştür.
Wellness, optimal sağlığın pozitif boyutu ya da bileşeni olarak tanımlanmaktadır. Sağlık ve wellness, fiziksel, duygusal, entelektüel, ruhsal, sosyal, çevresel ve mesleki wellness gibi, birbiriyle ilişkili çok boyutlu bir yapıya sahiptir. Her bir boyut optimum sağlığın elde edilmesinde eşit derecede önemlidir ve birbiriyle sıkı bir ilişkiye sahiptirler.
Fitness (Fiziksel Uygunluk), beklenmeyen aciliyetlere karşılık vermek, serbest zamanı takip etmede yer almak için yeterli enerjiye sahip olma ve kişinin tam kapasitede yaşamsal olayları gerçekleştirmesi olarak tanımlanabilir. Kişiye özel olan fiziksel uygunluk durumu, kuvvet, kassal dayanıklılık, kardiyovasküler dayanıklılık, esneklik, koordinasyon, çeviklik, güç, denge, sürat ve dikkat gerektiren bileşenleri kapsar.
Wellness, yaşamın kaliteli yolu içerisinde esenliğin tüm boyutlarını bir bütün olarak değerlendirir. Genel anlamda, wellness farklı alanlarda, dolu, anlamlı ve kişisel potansiyellerini en yüksek seviyelere çıkarmak için hayatı yaşama kabiliyeti olarak anlamlandırılır. Wellness, sürekli kendini geliştirmeyi hedefler ve bu gelişimi artırmak için değişiklikler sunar. Yaşam süresi içerisinde fiziksel, entelektüel, duygusal, sosyal, mesleki, ruhani ve çevresel durumu dengede tutmayı amaçlar. 
Farklı Boyutları İle Wellness Nedir?
Fiziksel Wellness 

Sağlıklı bir beden, iyi beslenmek, düzenli egzersiz yapıyor olmak, zararlı alışkanlıktan uzak durmak, gerektiğinde sağlık hizmeti alarak iyi korunuyor olmak, ideal kiloyu korumak, yeterli süre uyumak, riskli cinsel davranışlardan kaçınmak ve zararlı maddelerin alımını kısıtlamak hatta hiç almamak ‘’fiziksel wellness’’ için ihtiyaç duyulan gereksinimlerdir. 

Entelektüel Wellness 

  Entelektüel esenlik, çevrenizdeki dünyada farkındalığınızı geniş tutmayı ve sürekli eğitim halini kapsar. Yeni bir fiziksel egzersiz öğrenmek gibi, yeni bir şeyler öğreniyor olmak da entelektüel gelişim doğurur ve insana esenlik verir. Wellness’in bu aşaması, öğrenmiş olduğunuz şeyleri yapabileceğinizi, daha fazla öğrenmeye yönelik imkanlar yaratacağınızı size öğretir. 


Duygusal Wellness 

          İnsanların kendisinde ya da diğerlerinde olan geniş çaplı hislerin kabulü ve farkındalığı olarak tanımlanabilir. Duygusal wellness, kendi kişisel hislerinizi anlama kabiliyetiniz, sınırlarınızı kabul etmeniz, duygusal istikrarın üstesinden gelmeniz ve duygularınızla daha rahat hale gelmenizi kapsar. Duygusal wellness, kişisel davranışlarınızdan sorumludur. Duygusal yönden iyi olan bir kişi, kendisinin farkındadır. Bu kişi bireysel olarak sürekli gelişmeye açıktır. Duygusal wellness, karşılıklı söylemler, güven, dürüstlük ve saygıya dayalı duyuların birbirine bağlanabilmesi yeteneğidir. 

Sosyal Wellness 
  
     Aile içinde ya da aile dışındaki bireylerle iyi ilişkiler kurma yeteneğidir. Başkalarına karşı iyi huylu, dost sıcakkanlı olmak için bize huzur ve güven verir. Sadece bireysel bir ilgi değil, aynı zamanda bir bütün olarak insan ve çevre ilgisini de kapsar. Sağlıklı bir çevreyi desteklemek ve korumak, daha iyi iletişime teşvik etmek, topluluklar arasında karşılıklı saygıyı kapsar. 

Spiritüel Wellness 

    Yaşam anlamlı ve amacı olan bir duygudur; yaşam için bize rehberlik eden, anlam veren ve yönlendiren etik, değerler ve dürüstlüktür. Spiritüel/ruhani/manevi wellness, dünya hayatı ile birlikte iç dünyaya ait ihtiyaçları dengelemek için çalışırken kendi ve diğerleri ile bir harmoni ortamı oluşturmak için çabalamanıza rehberlik eden insan varlığında anlam ve amaç için bir arayıştır. Spiritüel wellness, evrende var olan daha yüksek bir güç ile birlikte kişisel ilişkilerin bir yaşam boyu gelişmesini özendirir. İç huzur, aynı zamanda yaşamdaki değişiklikler, fırsatlar ve şimdiki zaman ile birlikte davranış biçiminde önemlidir. Spiritüel wellness, kişisel inanışların değerlendirmesidir. Kişi her yerde ibadetini yapabilme özgürlüğüne sahiptir. 

Çevresel Wellness 

        Sağlık için zararlı olmayan temiz ve güvenli bir çevrede yaşama yeteneğidir. Çevresel wellness; temiz hava, temiz su, kaliteli besin, elverişli ev koşulları, iyi iş şartları, kişisel güvenlik ve sağlıklı ilişkiler gibi şartları yerine getirmek gibi gereksinimleri içerir. 

Mesleki Wellness 

         İş yaşamında sağlıklı çalışma performansı, keyif, mutluluk ve başarıyı bir arada yürütme yeteneğidir. Birey bu dengeyi sadece kendisi için değil iş ortamındaki diğer bireylerle birlikte yürütme ve sürekli daha iyisini elde etme üzerine odaklanır. İş ortamında gerekli bileşenlerin dinamiğini güçlü tutmak için çeşitli etkinlikler ve faaliyetler planlanır.

Wellness; fiziksel, duygusal, sosyal, entelektüel, çevresel ve spiritüel esenliğin bir arada olmasıyla oluşabilir. Sadece bir noktada bulamayacağımız kadar geniş bir aktivite yelpazesine sahiptir.
Wellness aktiviteleri ve uygulamaları
§  Doğal yaşam ve felsefesi
§  Fitoterapi ve Aromaterapi
§  Hamam uygulamaları
§  Doğal beslenme, diyet ve ağırlık kontrolü
§  Masaj, doğal ve geleneksel uygulamalar
§  Güzellik ve cilt bakımı
§  Egzersiz ve fiziksel aktiviteler
§  Rekreasyonel sporlar ve aktiviteler
§  Tai Chi, Qi gong, yoga ve meditasyon
§  İbadet ve dua etmek
§  Zumba , Halk dansları, sosyal ve kültürel aktiviteler
§  Yayla ve köy kültürü/yaşamı
§  Eko yaşam
Wellness aktivitelerini nerede bulabiliriz?
§  Rekreasyonel parklar ve merkezler
§  Resort/otel ve tatil köyleri
§  Wellness ve fitness merkezleri
§  Spa ve güzellik merkezleri
§  Rehabilitasyon ve terapi merkezleri
§  Doğal ve sağlıklı yaşam çiftlikleri
§  Termal ve kaplıca merkezleri
§  Türk Hamamı
§  Geleneksel pazar yerleri, bayram/festivaller ve sergi/fuar merkezleri   
                                   
 Wellness ile İlgili Karşınıza Çıkabilecek Engeller Nelerdir?
Herkesin karşılaştığı yenilgiler, zorluklar, sorunlar vardır. Kişisel özellikler, stres, çevre ve karşılaşılan olaylar kişinin wellness sürecinde yoluna engeller koyabilir.
Kendinden şüphe etme, karamsarlık, hayallerini göz ardı etme, gerçekleştirilen hedeflerden çok maddiyata önem verme; zihinsel ve duygusal engeller arasında yer alır. Bu engeller kendinizi iyi hissetmenizi, duygularınızı rahatça yaşayıp ifade etmenizi engelleyebilir. Sigara, uyuşturucu gibi kötü alışkanlıklar ve hareketsizlik, fiziksel açıdan kendinizi zinde hissetmemenize neden olur. Yetersiz başarılar, sınav kaygısı, yetersiz öğrenme deneyimleri yaratıcılığınıza ve düşünsel sağlığınıza ket vuran engellerdir. İlişki bağımlılığı, düşük özsaygı, kaygı ve fiziksel şiddet sosyal sağlığınızı etkilerken sizi sağlıklı ilişkiler kurmaktan alıkoyar. İş ile özel yaşam arasında denge kuramamak, ikiyüzlü davranış şekli ve karamsarlık ruhsal engeller; eğitim seviyesi, yeterince çalışamama, işsiz kalma ya da fazla çalışma ise mesleki engeller arasındadır ve çoğunlukla özsaygı ile doğrudan bağlantılıdır. Tüm bunların yanı sıra yaşadığınız çevrenin istikrarsız bir siyasi ortama sahip olması, toplumsal altyapısının yeterli olmaması, düşük güvenlik ve sağlık standartları iyi yaşamanızı etkileyen çevresel engellerdir.
Tüm bu engeller,  wellness adına çıktığınız uzun yolculukta işinizi zorlaştırabilir. Ancak bütün yönleriyle sağlıklı bireylerin asıl amacının bu engellerle karşılaşmamak değil, bunlarla karşılaşıldığında nasıl başa çıkabileceğini bilmek olduğunu unutmamalısınız. Çünkü wellness, hayatta karşılaşılan zorlukların üstesinden gelmek ve daha iyi bir yaşam sürmek için çaba sarf etmek demektir.
Hipokrat’ın da dediği gibi:
                    İçimizdeki doğal iyileşme gücü, iyi yaşam için en önemli kaynaktır.”


Hiç yorum yok